عوامل موثر بر مطالعه

 

انگیزه، اولین عامل از عوامل موثر در یادگیری

انگیزه اصلی ترین و مهمترین عامل یادگیری است. اگر فرد مورد نظر انگیزه ای برای یادگیری مطالب نداشته باشد، هیچ چیزی نمی‎تواند او را وادار به یادگیری کند. حتما همه شما هم در اطرافتان کسانی را دیده اید که علیرغم فشار های خانواده، و حتی فراهم بودن شرایط تحصیل و زندگی، نتوانسته اند به موفقیت خاصی دست پیدا کنند. دلیل این اتفاق می تواند کمبود انگیزه در فرد مورد نظر باشد. زمانی که شما نسبت به انجام کاری بی‎ تفاوتید، انگیزه شما هم به صورت ناخودآگاه کاهش پیدا می کند و در نتیجه قادر نخواهید بود که مطالب را به خوبی یاد بگیرید.

 

اما برای مقابله با این موضوع چه باید کرد؟ یکی از بهترین راه حل ها برای مقابله با بی انگیزگی، هدفگذاری است. هدف گذاری کردن بر روی مسائل مختلف باعث خواهد شد که هروقت فرد احساس خستگی و بی انگیزگی داشت، با نگاهی به هدف هایش دوباره انرژی لازم را برای ادامه راه کسب نماید. برای مثال تصور کنید که شما می‎خواهید امسال در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشید، اما انگیزه لازم را ندارید. برای مقابله با این مشکل می بایست برای خود هدف هایی مشخص کنید و سپس با پیدا کردن بهترین روش برای درس خواندن در دبیرستان بتوانید نتیجه دلخواه‎تان را بگیرید.

 

خانواده

خانواده عامل بسيار موثري در ايجاد عادت به مطالعه و ترويج فرهنگ کتابخواني است. محيط و شرايط خانواده، روش تربيتي و آموزشي والدين، طرز تفکر و نگرش والدين در رابطه با مطالعه و کتابخواني، وجود کتب و نشريات قابل دسترس و همچنين سطح اقتصادي و پايگاه اجتماعي خانواده، نقش بسزايي در تقويت عادات مطالعه و کتابخواني دارد.

كشور ما از ساليان دور كشوري با قدمت فرهنگي بالا بوده و نويسندگان و شاعران درخشاني داشته است ولي متأسفانه سرانه مطالعه و كتابخواني، زيبنده مردم ما نيست. همين كه آمار دقيق از ميزان مطالعه مردم موجود نيست، خود نشاني از مهجوريت كتاب و كتاب خواني در جامعه ما مي‌باشد. در ريشه‌يابي اين معضل بايد از كودكي شروع كنيم.

 

 

 

 

ميز و صندلي مناسب از لوازم اساسي مطالعه است .

بهترين وضعيت براي درس خواندن نشستن پشت ميز مطالعه مي باشد و بدترين وضعيت حالت درازکش است ، چرا که در اين وضعيت سريع حالت خواب آلودگي و چرت زدن به فرد دست داده و بازده مطالعه کاهش مي يابد . در طرز نشستن روي صندلي بايد مراقب بود که خم کردن سر و تن عادت نشود . ارتفاع ميز بايد چنان باشد که بتوانيد به راحتي و بدون قوز کردن ، پشت آن بنشينيد و در ضمن کف پاهايتان روي زمين باشد وسعت سطح ميز بايد به اندازه کافي باشد تا بتوان کليه وسايل و کتابهاي مربوط به يک موضوع را در روي آن گستراند . آنچه را که براي مطالعه لازم نيست از روي ميز دور کنيد اگر قرار است با شخص ديگري در يک اطاق مطالعه کنيد ، ميزها  را طوري قرار دهيد  که به هنگام مطالعه پشتتان به يکديگر باشد . و هنگام بحث باهم مقابل هم بنشينيد .

 

 

وقت را بايد غنيمت شمرد .

 حداکثر استفاده را از وقت کنيد براي اين منظور بايد هر شاگردي به نظم و ترتيب عادت کند و براي مطالعه به طور روزانه يا هفتگي برنامه مرتبي داشته باشد يکي از عاقلانه ترين و در عين حال مشکل ترين قوانين مطالعه ، طراحي برنامة منظم و بکارگرفتن آن است . مشکل بودن اين کار از اين نظر است که علاوه بر وسوسه ها و مزاحمت هاي گوناگون اغلب وقفه ها و فاصله هاي ناخواسته نيز ايجاد مي گردد با وجود اين ، اگر واقعاً علاقه به خوب تحصيل کردن و مطالعه درست داريد با

برنامه ريزي مطالعه کنيد .

 

 

 

عادت کنيد هر مطلبي را با حضور ذهن و تمرکز فرا گيريد

. تمرکز به قدري مهم است که بدون تقويت آن مطالعه شما کاملاً بيهوده و بي نتيجه خواهد بود بنابراين آن را سر سري نگريد و سعي کنيد حتماً آن را در خود ايجاد کنيد و قوت بخشيد . اما اين که در زمان مطالعه مدام در اين فکر باشيد که تمرکز خود را از دست ندهيد بيشتر سبب سردرگم شدن خواهد شد . وجود يک وضعيت جسمي و رواني مناسب نيز براي اين امر بسيار ضروري است . روشن است اگر شما خواب آلوده باشيدو يا از لحاظ رواني در وضعيت نامناسب بسر بريد قادر نخواهيد بود که در هنگام مطالعه تمرکز داشته باشيد .

 

استراحت بین مطالعه

بعد از زمان دادن بین بخش های مختلف مطالعه استراحت کنید تابازدهی بالایی داشته باشید.شاید در جاهای مختلف برای کار واستراحت اعداد مختلفی مانند 52 دقیقه کار17 دقیقه استراحت دیده باشید .ولی پیشنهاد من به شما 25 دقیقه مطالعه  و5دقیقه استراحت است.در 5 دقیقه استراحت سعی کنید تمرین ذهن آگاهی انجام دهید.این کار باعث می شود مطالعه ی عمیق تری داشته باشید.شاید سوال داشته باشید ذهن آگاهی چیست؟خیلی ساده اگر به شما بگویم آگاهی ازوضعیت خود را ذهن آگاهی گوییم.برای ذهن آگاهی شما میتوانید تمرین مدیتیشن انجام دهید یا اگر دوست نداشتید مدیتیشن انجام دهید،چشمهایتان را ببندید وفقط به تنفستان تمرکز کنید.این یک نمونه ذهن آگاهی است که میتوانید انجام دهید.میتوانید این کار را در بازه های زمانی یک دقیقه یک دقیقه انجام دهید وهر سری متمرکز تر باشید.ضمنا از حرکات کشیی هم غافل نشوید.

 

 

انتخاب محیط وزمان مناسب برای مطالعه

بهترین زمان و مکان را برای مطالعه خود انتخاب کنید ممکن است برخی ها در اول صبح بازدهی بالا داشته باشند ولی برخی در زمان های دیگر بازدهی داشته باشند.تحقیقات ثابت کرده است که ساعت 10 صبح تا 13:30 وهمچنین 16 تا19:30 زمان مناسبی برای یادگیری است.با این حال زمان  یادگیری با بازدهی بالا ممکن است برای هر کسی متفاوت باشد.پس نسبت به این زمان ها حساسیت بالایی نشان ندهید.همچنین کسانی که برای کنکور مطالعه می کنند احتمالا زمان بیشتری را به مطالعه اختصاص می دهند.در هر صورت نکته قابل ذکر این است که مطالعه خود را به زمان های پایان شب موکول نکنیدزیرا اگر مغزتان خسته باشد بازدهی شما پایین خواهد آمد وهمچنین این کار به مغزتان فشار می آورد. فضای مطالعه شما باید آرام و بدون حواس پرتی باشد و بهتر است که احساس خوبی در آنجا داشته باشید .شما میتوانید فضای  مطالعه خود را طوری که میخواهید تزیین کنید. محیط و فضای مناسب در مطالعه نقش موثری در افزایش تمرکز در مطالعه دارند.

 

 

 

مدیریت زمان

بهتر است هرمبحث یا کتابی را که می خوانیدبه  آن زمان بدهید.مثلا بگویید من در این زمان این کتاب یا این فصل از کتاب را خواهم خواند. این امر باعث افزایش تمرکز شما خواهد شد و مطالعه پر بازدهی خواهید داشت.همچنین یک نکته در برنامه ریزی درست این است که برنامه ی مطالعه خود را شب آماده کنید که در روز بعد درگیر نوشتن برنامه نشوید.  در زمان نوشتن برنامه  به کارهایتان اولویت بدهید وسعی کنید مهمترین کارتان اولین کارتان باشد.بسیاری از افراد سعی میکنند سخت ترین کار را اولین کارشان قرار دهند که این اراده وبخش اعظمی از توجه مارا کاهش می دهد.بدیهی است روش زمان دادن به کتاب های درسی در داخل برنامه ی کلی برای مطالعه می باشد.یعنی شما از قبل برای مطالعه یک کتاب درسی برنامه چیده اید و موقع مطالعه آن کتاب به آن زمان می دهید.همچنین برخی ها از اپلیکیشن های درس خواندن استفاده می کنند.اگرنظر مرا بخواهید پیشنهادمی کنم تا می توانید از موبایل دور باشید یا اینکه تمامی نوتیفیکیشن ها را خاموش کنید.با این حال در آینده اپلیکیشنهایی هم به شما معرفی خواهیم کرد.

 

 

 

 

 

 

ضمن مطالعه «يادداشت» برداريد.

براي يادداشت برداشتن طرحي داشته باشيد . انديشه ها و مفاهيم را براساس اهميت آنها مرتب کنيد مفاهيم اصلي را ابتدا بياوريد و سپس جزئيات مربوط به آن را جلوي آن يادداشت کنيد . مختصر و مفيد ، يعني تنها نکات اصلي را بنويسيد .

 

 

مرور کردن

یکی از اصول اساسی مطالعه به روش تندخوانی داشتن مرورهای متعدد می باشد.اگر یک مطلب را بعد از آموزش یکبار مطالعه در زمان مناسب مرور نکنید احتمالا باید زمان زیادی را مجددا صرف  همان مطلب کنید.ولی بامرور درست می توانید مطالب را بهتر در ذهنتان تثبیت کنید.سعی کنید برای مرورتان برنامه ریزی منظم داشته باشید مثلا هر هفته جمعه ها مرور کنید.از نقشه ذهنی هم غافل نشوید، نقشه ذهنی مرور درسهایی مثل زیست شناسی را برایتان فوق العاده ساده می کند

 

 

 

داشتن تمرکز

توجه پنجره ی اصلی مغز است .ابتدا اطلاعات باید وارد مغز بشود تابتوانید آنها را درحافظه نگه دارید .برای ورود اطلاعات نیازمند توجه وتمرکز کافی هستید.بحث تمرکز بحث فوق العاده گسترده ای است ولی این نکات به شما کمک خواهد کرد.

 

برای نتیجه بهتر از مطالعه بهتر است کاملا حواستان به مطلبی باشد که مطالعه می کنید وعوامل حواس پرت کن را از خود دور کنید.برای مثال بهتر است در زمان مطالعه موبایل همراهتان نباشد زیرا یکی از عوامل مهم پایین آمدن تمرکز موبایل  می باشد.همچنین شما میتوانید از اپلیکیشن های مدیریت زمان(Qualitytime برای اندروید و moment برای ios) نیز برای آگاهی از زمان موبایلتان  استفاده کنید.سعی کنید فقط کتابی که میخوانید را در جلوی خود داشته باشید.

 

از چندکارگی بپرهیزید.یعنی فقط مشغول مطالعه باشید وهمزمان غذا یا خوراکی نخورید یا کار دیگر انجام ندهید.چندکارگی تمرکز وبازدهی شما را پایین می آورد. هرچند ممکن است برخی ها بتوانند همزمان در چند کارتمرکز کنند ولی رسیدن به این مهارت در ابتدا دشوار است وتعداد این افراد محدود است.

 

من فقط یک نفر را با قابلیت انجام چند کار همزمان دیده ام!درحالت کلی بهتر است که فقط روی مطالعه خود تمرکز کنید.

 

 

 

 

ورزش برای یادگیری بهتر

بهتر است با وضعیت جسمی عالی به سراغ مطالعه بروید.ورزش کردن باعث میشود که اکسیژن بیشتر ی به مغزتان برسد وباعث بهبودعملکرد مغز می شود.ورزش های هوازی می تواند ورزش های موثری در افزایش یادگیری شماباشد.مانند ورزش کادیو که انجام این ورزش خون اضافی به مغزمنتقل می کند وباعث افزایش کارایی مغز میشود وعملکرد هایی مانند حافظه وتصمیم گیری و حل مسئله را تقویت می کند.تحقیقات نشان داده است این نوع ورزش حتی ممکن است موجب تغییردائمی ساختار مغز بشود.توماس کروک دکترای روانشانسی بالینی و محقق حافظه می گوید سلامت قلب و عروق از هر عامل دیگری در بهبود یادگیری مهم تر است.همچنین ورزش باعث آزاد شدن هورمون های کلیدی از جمله سروتونین ،دوپامین و نوراپی نفرین میشود که در یادگیری موثر است.ولی مشکل اصلی این است که چطور ورزش کردن را تبدیل به عادت بکنیم. نگران نباشید در آینده یک مقاله ای درباره نحوه ی ایجاد عادت مطالعه منتشر خواهم کرد و آن مقاله به شما کمک شایانی خواهد کرد.ولی پیشنهاد من به شما این است که برای شروع سعی کنیدیک چرایی خوب برای ورزش کردن پیدا کنید که انگیزه لازم را بدست آورید.